Griekse landschildpad
Maart is een maand waarin veel dieren actiever worden na de winter. Zo ook de Griekse landschildpad: begin maart wordt hij wakker uit zijn winterslaap, verlaat zijn schuilplaats en gaat op zoek naar sappige verse bladeren van paardenbloemen en klaver. Ook lust hij aardbeien, maar daar moet hij nog enkele maanden geduld voor hebben.
Griekse landschildpadden horen bij de familie Testudinidae, de landschildpadden. Ze komen voor in Griekenland, Albanië, Noord-Macedonië en Bulgarije, tot aan de grenzen van Servië en Roemenië. Ze leven ook langs de kusten van Italië en de Adriatische Balkanlanden, op een paar plaatsen aan de zuidkust van Frankrijk en de oostkust van Spanje.
De Griekse landschildpad heeft een klassiek "schildpaduiterlijk": een bol geel rugschild met zwarte accenten, een geelbruin buikschild en grijsbruine staart, poten, hoofd en nek. Een volwassen dier kan vier kilo wegen en heeft een rugschild tot 30 cm lang. Er zijn twee ondersoorten: een oosterse en een westerse, die van elkaar te onderscheiden zijn door verschillen in het patroon van zwarte markeringen op de dek- en buikschilden.
Schildpaden zijn overdag actief, maar als het extreem heet en droog is, dan schuilen ze in de grond waar het koeler is: dat heet 'estivatie', of zomerslaap.
Het voorjaar is de paartijd: mannetjes lokken vrouwtjes met hoge piepgeluiden. Mannetjes verdedigen hun territorium tegen andere mannetjes, wat gepaard gaat met grommen, sissen en vechten. Ook bij het paren wordt er gegromd en gesist, en vaak bijt het mannetje het vrouwtje. Schildpadden zijn niet monogaam: beide geslachten paren met verschillende individuen.
Jongetje of meisje? De temperatuur van het nest bepaalt het!
Het vrouwtje graaft een ondergronds nest om haar eieren in te leggen: meestal zijn dat ëën tot vijf eieren. De incubatietijd is drie maanden. Het geslacht van de jongen wordt bepaald door de temperatuur in het nest: tussen 23 en 26 graden komen er alleen mannetjes uit de eieren. Tussen 30 en 34 graden alleen vrouwtjes, en ertussenin mannetjes en vrouwtjes. Dit fenomeen heet temperatuurafhankelijke geslachtsbepaling en komt ook voor bij andere reptielen, zoals krokodillen en hagedissen.
Als de eieren uitkomen, staan de jonge schildpadden er alleen voor. In de eerste zes tot acht jaar, totdat hun dekschild verhardt, zijn ze zeer kwetsbaar. Te bescherming schuilen ze vaak in begroeiing.
In het wild kan een Griekse landschildpad gemiddeld 40 tot 60 jaar oud worden, maar gevallen van 100 (!) jaar zijn ook bekend.
In het museum vind je de Griekse landschildpad in de OO-zone.